Private aanbestedingen

Is de Aanbestedingswet van toepassing op private aanbestedingen?

Een private aanbesteding, daar wordt al geacht sprake van te zijn indien een opdrachtgever meerdere ondernemers vraagt een aanbieding voor een werk of een dienst te doen, waarbij de opdrachtgever zelf niet aanbestedingsplichtig is.

Gelden dan toch de Aanbestedingswet en aanverwante regels? Nee, dat niet, maar wel gelden in beginsel de algemene beginselen van het aanbestedingsrecht zoals gelijkheid, non-discriminatie, transparantie en proportionaliteit.

De opdrachtgever kan deze beginselen echter vooraf in het programma van eisen niet van toepassing verklaren. Dat besliste de Hoge Raad in 2013 in een zaak waarbij KLM een partij, buiten de andere inschrijvers, de gelegenheid gegeven had de prijs naar beneden bij te stellen. Dat mocht KLM doen omdat zij het gelijkheidsbeginsel had uitgesloten.

Indien private partijen een soort aanbesteding uitschrijven is het derhalve verstandig de beginselen van het aanbestedingsrecht uitdrukkelijk uit te sluiten.

Het is private partijen eveneens aan te bevelen om er geen echte aanbestedingsprocedure van te maken met selectie- en gunningscriteria, maar het zo eenvoudig mogelijk te houden. Anders wekt de opdrachtgever de indruk dat de beginselen van het aanbestedingsrecht zullen worden nageleefd. Dit was bijvoorbeeld het geval in een zaak waarover de Rechtbank Limburg in 2018 oordeelde. In die zaak had een niet-aanbestedingsplichtige zorgorganisatie de beginselen niet uitdrukkelijk uitgesloten. De zorgorganisatie brak de onderhandelingen met een gegadigde af, maar werd door de rechter veroordeeld schadevergoeding te betalen. 

Dat had dus voorkomen kunnen worden indien de beginselen expliciet waren uitgesloten en de zorgorganisatie tevoren had bedongen, dat zij de onderhandelingen te allen tijde zonder schadeplichtigheid mocht afbreken en met één partij exclusief verder zou mogen onderhandelen.

Het opvolgen van deze tips geeft de private opdrachtgever veel vrijheid, maar het is anderzijds de vraag of er veel gekwalificeerde partijen zullen inschrijven bij deze onzekerheden voor de inschrijvers. Dat bezwaar zou weer ondervangen kunnen worden door te bepalen dat iedere inschrijver - die de opdracht niet gegund krijgt - recht heeft op een vooraf vastgestelde vergoeding. Bij een private aanbesteding mag de opdrachtgever zelf bepalen wie hij uitnodigt voor een inschrijving, zodat dat kostenaspect wel mee zal vallen.

Heeft u vragen over private aanbestedingen? Neem dan gerust contact met ons op.