Het gesloten ontslagstelsel en bedrog

Kan een arbeidsovereenkomst buitengerechtelijk worden vernietigd wegens bedrog?

In Nederland geldt een gesloten ontslagstelsel. In de wet staan limitatief de ontslaggronden opgesomd die een redelijke grond kunnen opleveren voor ontslag. Dit zijn er in totaal negen.

Reeds eerder, en wel in 1992 had de Hoge Raad beslist dat het mogelijk is om ondanks dit gesloten stelsel in een arbeidsovereenkomst een ontbindende voorwaarde op te nemen bij vervulling waarvan de arbeidsovereenkomst van rechtswege eindigt. Daaraan stelde de Hoge Raad wel strenge eisen, te weten dat het intreden van de voorwaarden:
•    objectief bepaalbaar moet zijn;
•    niet afhankelijk moet zijn van de wil of subjectieve waardering van de werkgever.

Maar wat als een werknemer bedrog heeft gepleegd bij het aangaan van de arbeidsovereenkomst? Bedrog behoort namelijk niet tot de negen ontslagronden. Kan de werkgever desondanks bij ontdekking van dit bedrog de arbeidsovereenkomst met terugwerkende kracht vernietigen wegens bedrog en daarbij het betaalde salaris terugvorderen op grond van onverschuldigde betaling?

Op 7 februari 2020 heeft de Hoge Raad deze vraag bevestigend beantwoord.
De werknemer had gesolliciteerd en was aangenomen voor de functie Directeur Zorg, maar bleek op zijn curriculum vitae te hebben gelogen over zijn kwalificaties. Hij had onvolledige en onjuiste informatie verstrekt over eerdere werkgevers, eerdere functies, genoten opleidingen en BIG-registraties. Nadat de werkgever dit had ontdekt, had hij de arbeidsovereenkomst buitengerechtelijk vernietigd wegens bedrog en het loon teruggevorderd over de vijf maanden dat de arbeidsovereenkomst had geduurd.

De Hoge Raad oordeelde dat het gesloten ontslagstelsel niet aan de weg staat aan een buitengerechtelijke vernietiging wegens bedrog, omdat het stelsel niet strekt tot bescherming van een werknemer die bedrog pleegt bij het aangaan van de arbeidsovereenkomst. Daarnaast besliste de Hoge Raad dat voor de vernietiging niet vereist is dat de arbeidsovereenkomst geheel nutteloos is geweest. Als de arbeidsovereenkomst voordeel heeft opgeleverd voor de werkgever, kan daarmee rekening worden gehouden bij het door de werknemer aan de werkgever terug te betalen salaris wegens onverschuldigde betaling.

Conclusie: zo gesloten is ons ontslagstelsel niet.