Faillissement en wederkerige overeenkomsten

 

Uw contractspartij gaat failliet. Betekent dat automatisch het einde van de overeenkomst?

In beginsel niet. Het faillissement heeft in principe geen gevolgen voor ten tijde van de faillietverklaring nog bestaande overeenkomsten. Daaruit voortvloeiende verplichtingen moeten daarom zowel door u als de failliet nagekomen worden.

Maar zal de curator wel presteren? De faillissementswet biedt u de mogelijkheid om een termijn aan de curator te stellen waarbinnen die moet aangeven of hij de overeenkomst verderzet. Hij zal dan natuurlijk eerst moeten kunnen onderzoeken of hij de middelen heeft en het wenselijk acht om verder uitvoering aan die overeenkomst te geven. Laat de curator niet binnen de termijn die u stelt weten dat hij de overeenkomst zal uitvoeren, dan kan hij daar zelf geen nakoming meer van afdwingen.

Wil dat dan zeggen dat (als de curator de overeenkomst niet verderzet) u niet hoeft te betalen voor reeds vóór het faillissement door uw (inmiddels failliete) contractspartij verrichte prestaties? De Hoge Raad heeft recent geoordeeld dat de curator in dat geval niet zijn recht verliest om van de wederpartij (u) nakoming van tegenprestaties te vorderen.

U kunt dus best niet te snel conclusies trekken wanneer uw wederpartij failleert. Wel bestaat er de mogelijkheid om al enige zekerheid in te bouwen met het oog op zo'n situaties, bijvoorbeeld door het afspreken van een insolventieclausule. Dat kan een contractuele ontbindingsclausule zijn (de overeenkomst eindigt bijvoorbeeld van rechtswege bij intreden van het faillissement), een contractueel keuzebeding of een vervalbeding (verval van rechten bij faillissement).

Kort samengevat betekent een faillissement dus niet dat u niet meer hoeft te presteren. Voor zover dat leidt tot onzekerheid kunt u die wegnemen door enerzijds de curator een termijn te stellen of anderzijds door (vooraf) die risico's in te calculeren/weg te contracteren. Stel dat u aan de curator een termijn stelt en hij verklaart niet binnen die termijn dat hij de overeenkomst gestand doet, dan verliest hij daarmee het recht om nog verder nakoming van u te vorderen. Hij kan echter wel van u de tegenprestaties vorderen die staan tegenover de reeds door zijn failliet vóór faillietverklaring verrichte prestaties (indien die behoorlijk werden verricht). Maar wellicht wilt u even spreken over verrekenmogelijkheden?